Het jaar van Doktersdiensten Friesland

Tijdens corona maakten opvallend veel startende huisartsen de keuze voor Friesland. In 2022 viel dat aantal weer terug. Esther Sterk en Janske Poos van 11 Huisartsen vertellen wat zij doen om huisartsen te verleiden in Friesland aan de slag te gaan.

De terugval is in een notendop te verklaren, vertelt Sterk, die namens Dokterszorg voor 11 Huisartsen werkt. “In coronatijd durfden huisartsen de keuze voor Friesland te maken omdat hun partner dan thuis kon werken. Die ruimte wordt nu minder gevoeld. Afgelopen jaar hebben we er veel vacatures bij gekregen.” 

Liefst een groepspraktijk

Huisarts Janske Poos uit Drogeham merkt ook dat het lastig is. Met veel kleine dorpen zijn er hier meer kleinschalige praktijken, terwijl beginnende huisartsen het liefst met drie of vier collega’s in een groepspraktijk werken. Werk en privé – de partner werkt tegenwoordig immers meestal ook – zijn dan beter te combineren. “1 fte staat bij huisartsen voor 58 werkuren. Dat vinden we tegenwoordig niet gezond meer.”

Door toenemende administratieve lasten en personeelsuitbreiding wordt het steeds minder aantrekkelijk om als huisarts praktijkhouder te worden. Poos: “Vroeger was meer dan 80 procent praktijkhouder. Nu is dat ongeveer de helft”. 

Een heel mooi vak

Tegelijk vindt ze dat ze als huisarts een heel mooi vak heeft. “Ik wil erin blijven geloven dat ons vak ons ook weer energie kan geven. Het is een moeilijke tijd, maar ik zie zeker mogelijkheden. Ook Sterk ziet dat. “In Lemmer denken we bijvoorbeeld aan een gezondheidscentrum met een satelliet in Echtenerbrug. Dat geeft ruimte.”

Naast haar functie bij Dokterszorg is Poos ook als docente en staflid aan de huisartsenopleiding in Groningen verbonden. Vanuit beide functies probeert zij de verbinding met Friesland te leggen. “In samenwerking met de regio-organisaties voor Groningen en Drenthe proberen wij basisartsen enthousiast te maken voor de specialisatie tot huisarts”, vertelt Poos. “Dat doen we door gesuperviseerde werkplekken in de huisartsenpraktijk aan te bieden. Daarmee hebben we extra handen en kunnen we ons vak laten zien. Het zou heel mooi zijn dat basisartsen die in opleiding komen, kunnen kiezen om de hele opleiding in Friesland te doen. Dat is nu nog niet mogelijk helaas.” 

In gesprek

Sterk probeert intussen al in een vroeg stadium met stoppende huisartsen in gesprek te gaan. Om daarmee voorbereid te zijn op de mogelijke overname van de praktijk. Voor beginnende huisartsen biedt Dokterszorg in Heerenveen een cursus praktijkeigenaarschap aan. “Jonge huisartsen willen gewoon dokter zijn en instappen op een rijdende trein.”

Het belangrijkste is niet zozeer praktijkhouderschap, als wel patiënthouderschap, zegt Poos tenslotte. “Eén van onze kernwaarden is de langdurige relatie met een patiënt. Daarmee leveren we aantoonbaar betere zorg. Je kunt ook bekijken hoe je een praktijk kunt organiseren waarbij een huisarts geen eigenaar is, maar er wel langdurig werkt.” 

In 2022 zijn Susan Silvius en Johan Kooistra als regiomanagers aan de slag gegaan. Een nieuwe functie met als doel meer verbinding creëren tussen de vijf Friese regio’s. 

 

Volgens Kooistra is verbinding erg belangrijk om de kennisdeling tussen de regiocommissies te bevorderen en om van elkaar te leren. “Het is zonde om in iedere regio opnieuw het wiel uit te vinden, terwijl je ook kunt samenwerken”, vertelt hij. Tot december 2022 had Friesland 5 coöperaties die soms los van elkaar hetzelfde aan het bedenken waren. Maar ze staan voor vraagstukken die in de hele provincie spelen waarbij het goed is om de handen ineen te slaan en van elkaar te leren. “Susan en ik proberen de gezamenlijke ogen en oren te zijn”, zegt Kooistra. “De regio’s hebben en houden veel vrijheid, wij zorgen voor de verbinding.”

 

Voor een achttal portefeuilles wordt er structureel provinciale bijeenkomsten georganiseerd, waarbij portefeuillehouders (uitsluitend huisartsen) uit alle vijf regio’s samen en onder de vlag van de FHV nadenken over de benodigde koers. Deze portefeuilles zijn: GGZ, Continuïteit, Digitalisering, ANW & Acute Zorg, Samenwerking met de 2e lijn, Samenwerking met de 0e lijn & thuiszorg en Kwaliteit en Deskundigheidsbevordering. De FHV portefeuillehouder haalt tijdens de provinciale bijeenkomsten belangrijke input op voor het meerjaren activiteitenplan van de FHV. “Naast dat we als regiomanagers dit soort activiteiten ondersteunen, vormen we ook de verbinding naar Dokterszorg toe als de uitvoerende organisatie voor de huisartsen”, noemt Kooistra. Voor veel van de activiteiten die uiteindelijk in het meerjaren activiteitenplan terecht zullen komen, zal transitiegeld, O&I financiering of uiteindelijk reguliere contractering noodzakelijk zijn. 

 

In het eerste kwartaal zijn de commissies in stelling gebracht en is het overgrote deel van de regionale portefeuillehouders benoemd. Naar aanleiding van de eerste provinciale bijeenkomsten ontstaan er soms provinciale werkgroepen en activiteiten. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het ontwikkelen van een oogzorgpad om een deel van de wachttijden bij de oogarts op te lossen, het rechtstreekse verwijzen van de audicien naar de KNO en een Zorgpad Hartfalen.

 

Idealiter vormen de portefeuillehouders ook de verbinding met de achterban in de eigen regio. “Als we deze verbinding goed organiseren, kan iedere huisarts meedenken over de benodigde koers en daarmee mede-eigenaar zijn van het veranderproces”, zegt Kooistra.

 

“Iedere huisarts heeft eigen ideeën en volgt natuurlijk het liefst zijn eigen weg”, zegt Kooistra. “De één wil links, terwijl de ander denkt dat rechts toch echt de juiste richting is. De grootste uitdaging daarbij is om het samen te doen en om van 300 praktijken een sterke huisartsenorganisatie te maken. De FHV heeft daar in ieder geval een fantastische structuur voor opgezet ”. “Alleen ben je misschien sneller, maar samen kom je verder,” besluit Silvius.